12 Ocak 2009 Pazartesi

Hormonların kilo üzerine etkisi

ImageAdet döneminizin yaklaştığını tatlı krizlerinden anlayabiliyor musunuz? Aniden canınız normalde çekmediği gibi hamur işi yemek istiyor mu? Her ay tam o dönemde kilo mu alıyorsunuz? Bunların hepsine hormonlar neden oluyor. Nasıl mı?

Östrojen bir çeşit “doğal” antidepresan. Östrojen “mutluluk hormonu” olarak bilinen seratonin üretimini etkiliyor. Düşük östrojen düşük seratonin demek. Düşük seratonin ise genellikle karbonhidrat ve şeker açısından zengin yiyecekler için aşermek demek (örneğin çikolata). Progesteron da iyi hissetme halini etkileyen bir başka hormon. Stresli olduğunuz zaman vücudunuzda bu hormon azalıyor. Östrojen ve progesteron arasındaki denge çok önemli, çünkü seratonin ruh halini iyileştirirken progesteronun gevşetici bir etkisi vardır. Kısacası bu iki hormonun ruh hali üzerinde zıt ancak birbirini tamamlayıcı etkisi vardır. Menstrüel döngünün ikinci yarısında (adet görmeye yaklaşırken) östrojen progesterona oranla en düşük halindedir ve bu zaman dilimi ruh halindeki oynamaların ve aşermelerin en yoğun yaşandığı dönemdir.

Seratoninin bağlantılı olduğu bir başka hormon ise melatonin. Melatonin uyumamıza yardımcı olur. Düşük seratonin ile düşük melatonin aynı anlama gelir. Pek çoğumuz hayatındaki koşturma nedeniyle zaten fazla uyuyamaz ancak uyumayı zorlaştıran durumlardan biri de yetersiz seviyedeki melatonindir ki bu da stresi ve tabii vücudun ürettiği stres hormonlarını artırır. Daha çok stres daha fazla aşerme demektir ve ayrıca daha fazla stres hormonu daha fazla yağ depolanması anlamına gelir.

Neden sadece bu aşermeler karşısında pes edip kendimiz birazcık karbonhidratla teselli etmiyoruz? Çünkü bunu yapınca kan şeker seviyelerinde ani oynamalar olup insülin seviyesi arttığından dolayı yağ depolama riski de artıyor. Bu da bizi daha da depresif yapıp döngüyü devam ettiriyor.

Gördüğünüz gibi nerdeyse tüm kadınların ortalama olarak hayatlarının 30-35 senesi boyunca her ay yaşadığı bu durum aslında tamamen hormonlara ve bizim duruma nasıl tepki göstediğimize bağlı. Gelecek ay adet döneminiz öncesindeki son hafta kendinizi mutfakta çikolata ararken bulunca belki de bunu düşünüp döngüyü kırmaya karar verirsiniz.

Peki bu krizlerin şiddetini azaltmak için neler yapabiliriz?

  • Kafein premenstruel dönemi kötüleştirir. Kafein adrenalin üretimin uyarır ve stres hormonu olan kortisol seviyesini yükseltir. Bu da rahatlamınız engelleyerek “düşük seratonin” durumunuzu daha da yoğun yaşamanıza ve aşermelerinizin artmasına neden olur. Kafeinden olabildiğince uzak durmaya çalışın.
  • Seratonin örneğin hindide bulunan proteindeki bir maddeden oluştuğundan dolayı yeterli protein tüketimi şart. Gün boyu protein yiyin ancak proteindeki maddenin beyne ulaşması için ona eşlik edecek olan karbonhidratları tüketmeyi de ihmal etmeyin.
  • Balık yağlarında bulunan yağların en zor depresif durumlarda bile insana yardımcı olduğuna dair gittikçe çoğalan kanıtlar var. Omega 3 ve Omega 6 tüketin.
  • Ve tabii seratonini artırmanın başka yolları da var: iyi bir cinsel hayat, iyi arkadaşlar, evde beslenen bir hayvanınız olması, bir gruba ait olmak, birilerine yardımda bulunmak gibi. Hayat tarzınız en az beslenmeniz kadar nasıl hissettiğiniz üzerinde etkili olacaktır göreceksiniz.
Uzm. Psk. Tracy Kazmirci

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder